Er was een zware delegatie van de gemeente op vrijdag 26
september in het Kulturhus. In het kielzog van de wethouder waren Nico
Middelbos (hoofd WMO), Willy Roelsma (kwartiermaakster sociale wijkteams) en
wijkmanager Hanneke Valkeman meegekomen. Namens Driezorg waren Wim Rave
(directeur-bestuurder) en Riet Walda (sectormanager zorg) aanwezig.
In het rapport zijn de bevindingen van ZIN Wijthmen
opgetekend van de ervaringen van het Wijthmens sociaal wijkteam in zijn eerste
jaar. In het voorjaar van 2014 is het team begonnen met een proefproject
wijkzorg. Volgens het zelfontwikkelde dorpszorgconcept, met een
wijkverpleegkundige en een dorpsondersteuner als hart van het sociaal wijkteam,
werd begonnen met de volgende kernopdracht: de helpende hand bieden aan elke
willekeurige zorgvrager; en wel zo effectief en efficiënt mogelijk, met een
minimum aan bureaucratie, papierwerk en regelgeving.
Het sociaal wijkteam, waarin Annet Uijttewaal en Marion
Tolhuis worden bijgestaan door Marcel Postma, Koen Nijmeijer en Bart Reuvekamp,
verhief eenvoud tot kracht en richtte zich in eerste instantie op de grootste
doelgroep: de ouderen.
Wijthmen is een relatief vergrijsd dorp met behoorlijk wat
inwoners boven de 65 jaar. Zij werden allen (192 in totaal) aangeschreven voor
een vrijblijvend keukentafelgesprek. Annet en Marion voerden samen liefst 108
gesprekken met in totaal 160 mensen. Dat betekent, dat liefst 84 procent gehoor
heeft gegeven aan de uitnodiging. Een zeer bevredigende score. Een kleine
minderheid hoefde geen gesprek, meestal om heldere redenen: net 65 jaar
geworden, nog niet aan zorg toe, ik weet u te vinden zodra ik zorg nodig heb,
mijn partner is overleden en ik blijf hier niet wonen.
De voornaamste conclusies van
keukentafelgesprekken zijn heel positief. De
Wijthmeners voelen zich gerustgesteld en veilig met zorg in hun nabijheid (ZIN).
Ze weten waar ze moeten zijn met hun (toekomstige) zorgvraag. Er is sprake van
een zeer geringe toename van de zorgvraag door het actief aangaan van
keukentafelgesprekken. Zorgmijders komen wel eerder in beeld.
Senioren in het relatief oudere
Wijthmen zijn in het algemeen vitaal en pro-actief. Inwoners weten
wijkverpleegkundige, dorpsondersteuner en dienstenteam veelal rechtstreeks per
telefoon te bereiken. Daarom kan het aantal spreekuren (voorlopig) gehalveerd
worden (van twee naar één keer in de week).
De keukentafelgesprekken hebben een behoorlijke tijd in
beslag genomen. Het aantal uren van wijkverpleegkundige en dorpsondersteuner
kan nu in de operationele fase fors omlaag, maar het is nog te vroeg om de
reguliere omvang vast te stellen.
Zo lang de 65-plussers zelf nog
goed kunnen, zijn ze bereid een helpende hand uit te steken voor hun
mede-inwoners, zij het op een min of meer los-vaste basis. Vele handen maken
licht werk, is ook het motto in Wijthmen, mits ondersteund door een goede (wijkgerichte)
organisatie.
Door goed georganiseerde zorg
in nabijheid, met vertrouwde gezichten, korte lijnen een goede kennis van de
sociale kaart, open verbinding met de specialistische achtervang en een minimum
aan bureaucratie of overhead, wordt voorkomen, dat mensen in eerder stadium een
beroep gaan doen op de vaak dure zorg. Dat resulteert in een significante
kostenbesparing op zorg.
Het belang van welzijnsactiviteiten mag daarbij niet worden
onderschat. Ouderen hebben grote behoefte aan ondersteuning om langer thuis te
kunnen wonen. Daarnaast zijn welzijnsactiviteiten (bewegen, koken, culturele
activiteiten) goed voor lijf en geest en voorkomen eenzaamheid, die een steeds
grote probleem dreigt te worden door de dubbele vergrijzing .
De gemeente kon in september slechts summier reageren op de
uitkomsten en aanbevelingen uit het rapport, omdat zij nog middenin de
grootschalige verplaatsing van de verantwoordelijkheid van zorg bij de
gemeenten zit. Deze verplaatsing van de zorg bezorgt de meeste lokale overheden
veel hoofdbrekens en veel werk; in Zwolle is dat niet anders. Het ziet ernaar
uit, zo werd tijdens de bijeenkomst in
september al wel meegedeeld, dat Wijthmen als onderdeel van Stadsdeel Oost een
sub-wijkteam gaat vormen met Berkum. Maar hoe dat er precies uit komt te zien, en
in hoeverre de Wijthmense zorg de eigen identiteit kan behouden, is bij het ter
perse gaan van deze Elshofbode nog niet helemaal (of helemaal niet) duidelijk.
Voor ZIN Wijthmen is de
klus nog niet afgerond, er is nog genoeg te doen. Daarom hoopt ZIN Wijthmen het
project, met steun van de gemeente, te kunnen voortzetten en de vruchten te
kunnen plukken van deze succesvolle pilot en de ervaringen te kunnen delen ten
behoeve van de andere sociale wijkteams in de stad.
In het rapport zijn daarom alvast - vrijblijvend - een aantal aanbevelingen
gedaan aan de gemeente voor de verdere ontwikkeling van de toekomstige sociale
wijkteams in Zwolle. Deze zijn:
- Maak organisatorisch verschil
tussen stedelijk en buitengebied
- Maak bij de opzet van de zorgstructuur
in een dorp gebruik van de kracht van dat dorp, met behoud van zijn eigenheid
- Doe onderzoek naar de opzet
van sociale wijkteams naar ‘Wijthmens model’ voor oud- Zwollerkerspel
(Westenholte, Spoolde, Windesheim, Berkum, Langenholte, gebied richting
Nieuwleusen) met bovenwijkse samenwerking (bijvoorbeeld vervoersdienst)
teneinde de continuïteit te waarborgen en de efficiency te bevorderen.
- Wees flexibel met de
schaalgrootte (de ene wijk of dorp is het andere niet).
- Vorm kleine sociale wijkteams
met hooguit drie generalisten bestaande uit wijkverpleegkundige,
maatschappelijk werker en/ of Wmo-consulente
- Werk met wijkverpleegkundigen op minimaal HBO V-niveau en
dorpsondersteuner(s) met grote kennis van de sociale kaart en in nauwe verbinding
met specialistische dienst- en hulpverleners.
Foto-onderschrift:
Wethouder Nelleke
Vedelaar heeft het rapport in ontvangst genomen van SOW-voorzitter Janco
Cnossen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten