De Dorpspomp

 

Krantenkrimp

 

Wie op de hoogte wil blijven van plaatselijk nieuws, kan tegenwoordig overal terecht: naast traditionele kanalen als print, radio en tv zijn er tal van online-opties, of het nu gaat om websites, apps of alerts. Ook sociale media zijn een belangrijke nieuwsbron. In het overweldigende aanbod hebben lokale media – een dagblad, huis-aan-huiskrant of programma van de streekomroep – steeds meer moeite om het hoofd boven water te houden. De concurrentie neemt toe, het abonneebestand kalft af en digitale verdienmodellen komen nauwelijks van de grond.

 

Ik vind dit een zorgelijke ontwikkeling. Vanouds vangen lokale media het geluid van de straat op; ze zorgen voor binding en betrokkenheid en houden plaatselijke politici scherp. Journalistiek op streek-, stads- of dorpsniveau is een ‘merit good’: een activiteit die maatschappelijke waarde heeft en daarom overheidsbekostiging rechtvaardigt. Dankzij onpartijdig nieuws kunnen inwoners zich zelfstandig een oordeel vormen over de plek waar ze een groot deel van hun dagelijks leven doorbrengen. En dat is nodig om het belangrijkste politieke ambt – dat van kiesgerechtigd burger – uit te kunnen oefenen. In studies is zelfs een verband aangetoond tussen het afkalvende lokale media-aanbod en de democratie. Zo leidde in Zwitserland het opgaan van lokale kranten in een overkoepelende regionale krant tot een lagere opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen. De betreffende onderzoekers noemden de ‘krantenkrimp’ zelfs ‘een bedreiging van de lokale democratie’.

 

Wat valt hiertegen te doen? Nog meer inzetten op digitaal? Ik geloof daar niet in. Wie zich slechts op onlinekanalen richt, sluit groepen uit die niet digitaal vaardig zijn maar juist veel waarde hechten aan ‘het nieuws van hier’, zoals ouderen die gewend zijn aan de papieren krant. Gelukkig zijn er ook mediapartijen die laten zien dat nieuwsvoorziening via traditionele kanalen op fijnmazig geografisch niveau nog steeds mogelijk is. Neem de weekbladen van Achterhoek Nieuws die huis-aan-huis worden verspreid. Dankzij advertentie-inkomsten uit de buurt – van reclames tot overlijdensberichten – kan de krant zich bedruipen. Of neem de Hofstreek Omroep die door slimme fondsenwerving over een mobiele studio beschikt waarmee vrijwilligers live uitzendingen op locatie verzorgen.

 

En laten we vooral de met veel liefde gemaakte dorpsbladen niet vergeten. Pak de Elshofbode (Wijthmen) of ’t Klokhoes (Beuningen) er maar eens bij. Ze verschijnen vaak nog in print met advertenties van de lokale middenstand. Behalve ‘need to knows’, zoals de dorpskalender, sportverslagen en kerknieuws staan er ‘nice to knows’ in. Denk aan een jubileum, reisverslag of kookrubriek van een dorpsgenoot. De dorpsbladen geven een goede indruk van wat er lokaal leeft en worden steevast goed gelezen. En het leuke is dat ze vaak ook als PDF op het web verschijnen – waarbij er uiteraard niets gaat boven de papieren editie die door vrijwilligers huis-aan-huis wordt bezorgd.