zondag 23 oktober 2022
Energietips van Adriaan Voeten
Adriaan Voeten, is de naam van een enthousiaste buurtbewoner, waarvan wij als redactie, zijn artikelen mogen gebruiken voor de Elshofbode. Hoe mooi is dat?! Hij is opgegroeid in Herfte en heeft daar zijn eigen ‘Landgoed Voeten’. Maar hierover later meer.
Adriaan heeft een zeer brede achtergrond op het gebied van IT en telecommunicatie, met name op het gebied van nieuwe producten en geavanceerde technologie. Een echte techneut dus. En zodoende ook de vraag bij hem neergelegd of hij zijn visie niet eens met ons kon delen over energie besparen. We zijn immers in het buitengebied en kleine woonkern, met burgers, boeren en buitenlui. Een vraag welke hij overigens wel vaker heeft gekregen. Omdat vrijwel iedereen heeft te maken met de enorme prijsstijgingen van onder andere de energie en wij als lezer, misschien nog iets aan onze woningen kunnen doen, hierbij de nodige tips van Adriaan. Hij geeft zijn tips op persoonlijke titel. Het staat natuurlijk vrij voor eenieder om hierop te reageren. Dit alles onder het motto, meten is weten.
Energie besparen in het buiten gebied
Adriaan zou je eens je visie willen geven over energie besparen in het buiten- gebied, dus grote huizen en oude boerderijen.
Ik was toevallig net bezig met het maken van een budget plafond overzicht, immers iedereen onder de 1200M3 gas gebruikt heeft een maximale gasprijs van 1 euro 45 en daarboven ben je aan de grillen van je energie boer overgeleverd.
Ik keek eerst even naar Baarn omdat ik daar ook woon. Na wat sorteren in de open data van ons gasverbruik zag ik tot mijn grote schrik dat maar 22% van Baarn onder het budget plafond blijft.
Een aantal deelnemers in mijn meetgroep wonen in Amsterdam daar blijkt de grens veel hoger te liggen namelijk 62% blijft onder het plafond en dat heeft dan vast te maken met de kleine leefruimte.
En hoe zit het dan in het buitengebied? Uiteraard pak ik dan de opendata van Herfte Wijthmen en Zalné er even bij. Gemiddeld verstoken we 2740m3 gas … dus er zijn mensen die veel minder gebruiken en ook die veel meer gebruiken. Hier kan je de gemiddelden van je eigen postcode zien.
Wat je hier ziet is dat iedereen die geen langlopend contract meer heeft, veel geld kwijt is aan energie. Een energie plafond gaat niet heel veel helpen als je door blijft stoken zoals in het vorige stookseizoen.
De uitdaging:
Familie X zit aan zo’n horror energiecontract vast en betaald meer dan 500 euro
per maand welke stappen zou je ze willen adviseren:
Onderzoek:
* Meet dagelijks actief het gebruik
en bespreek dat met elkaar
* Maak een overzicht van het
gebruik van de afgelopen jaren
Grote bespaar stappen:
verdeel je ruimtes in:
1 warme (19C) leefruimte kamer of leef keuken
1 lauwe leefruimte 17-18 C
overige ruimten vorst beveiligd 12C
Tip: je kan gordijnen gebruiken om te isoleren maar ook om ruimtes op te splitsen
denk hierbij bijvoorbeeld aan het trapgat.
Vervang dure verbruikers, dus 1 koel - vries combinatie
Bespreek warmwater gebruik. Dit kost enorm veel energie, vaak wordt lang douchen als ontspanning/ontstressen gezien. Wellicht kan daar ook een andere ontspanning voor gevonden worden?
Kostbare besparingen die zich snel terugverdienen:
* HR++ glas kan tegenwoordig in
normale kozijnen geplaatst worden door de betere klussers.
* Plaats een hybride warmtepomp
naast je oude CV
* Plaats zonnepanelen
* Ingeval van huren, bespreek de
opties met je huurclub of adviseur van
de gemeente
Tip voor de Gemeenten: garandeert KOSTENLOOS renteloze leningen die terug-
betaald worden uit de besparingen ZONDER WINST…. O en idioot hoge kosten is ook
winst dus laat maar zien wie hoeveel geld vraagt en ontvangt.
Energie bewuster worden:
Leer bewuster te leven, je hebt echt geen elektrische tandenborstel nodig a 50
euro pp. Een oude hand tanden bostel kost 1 euro voor 4 stuks.
Een avondwandeling voor het slapen gaan ontspant en
maakt je warm.
Wat mag je verwachten van een inclusieve lokale overheid:
Een duurzaam programma met daarin:
Een project ” Energie busters”
(Tip: kap eens met nare termen als energie armoedebestrijding!
Niemand wil bij de verliezers horen)
Een team van gemotiveerde ter zake kundige en betaalde wijk energie coaches,
welke meetbaar resultaat boeken.
Dagelijks contact hebben met de deelnemers.
Probeer ook de deelnemers onderling van elkaar te laten leren immers samen ben
je slimmer.
Voortgang en rapportage is via een dashboard te volgen zodat de voorbeelden
meer deelnemers aan gaat trekken.
Makkelijk praten?
Inderdaad we doen dit al meer dan 5 jaar in Baarn en het resultaat is dat
iedereen erg veel energie bespaart door van en met elkaar te leren.
Immers samen ben je slimmer
Verduurzamen of verhuizen
Adriaan wil je eens langskomen en kijken wat we kunnen doen?
Het gezellige jaren 60 huis had nog veel enkelglas, geen spouw of vloerisolatie maar wel een goed geïsoleerde zolder.
Vorig jaar was er al eens een offerte aangevraagd voor zonnepanelen maar toen begon het grote twijfelen weer…. Hoelang blijven we hier nog wonen?
Tijd voor een “koffie proatje”
2000m3 gas en 3000 Kwh aan stroom, is best pittig. Het zou maar zo 800m3 gas en geen stroom kunnen worden met 8 zonnepanelen op het zuiden.
De grote koude buitenmuur voelt in de winter koud aan en natuurlijk doet enkelglas helemaal niets. En zakt de koude lucht via de trap naar beneden.
Kortom tijd voor actie:
Vraag nog 2 offertes aan voor zonnepanelen bij een groot bedrijf bv Pure Energie en Greenchoice. Daar zitten de mensen van het callcenter klaar om offertes te maken en dan heb je een idee of je het wil en kan betalen.
Ga aan de slag met het enkele glas, tegenwoordig wordt er zelfs triple glas geplaatst in oude kozijnen.
Laat de spouw isoleren.
Als dat allemaal gedaan is, kan je vast na gaan denken over een hybride warmte pomp om je “gratis stroom” om te zetten in warmte … En ja de vraag of het een volledig electrische (all-electric) of een hybride (electrisch en gas) zou moeten worden. Dat is simpel.
All-electric heeft een rendement van 1 . Dus je stopt er 1 kwh in en er komt 1 kwh uit.
Een (hybride) warmtepomp heeft een jaar COP (Coëefficient of performonce. De waarde geeft het rendement van de warmtepomp aan). Dit geeft van 4 dus 1 kwh in, is 4 kwh warmte uit.
Een geïsoleerd rolluik zou het geheel zomer en winter proef maken 😉
Ik denk dat de twijfel plaats heeft gemaakt voor een leuke energie uitdaging zodat als het energiecontract volgend jaar overgaat naar de nieuwe prijzen, er geen grote onaangename verrassingen zijn.
En mocht het gezellige huis ooit verkocht worden, dan zal deze investering er echt wel uit komen …
Adriaan heeft een site waarop nog veel meer tips staan en rekenvoorbeelden:
https://adriaanvoeten.com/metenisweten/
Maar we gaan de komende uitgaven meer van hem delen. Heb je nog vragen, zijn email adres is adriaanvoeten@gmail.com
Bijzondere voorstelling over psychische ziekte en herstel in Zwolle en Almelo
De Dimence Groep organiseert samen met Maarten van Veen (de Reisgenoot) een bijzondere voorstelling over herstel bij psychische klachten:
GOLVEN ZO HOOG.
De uitvoering vindt plaats op 8 november.
GOLVEN ZO HOOG geeft een ander perspectief op psychische ziekte en herstel.
Maarten van Veen (de Reisgenoot) schreef songs bij de verhalen van
ervaringsdeskundigen. Ondersteund met anekdotes en filmbeelden van de
deelnemers maakte hij een voorstelling waarin je kwetsbaarheid en kracht
ziet, hoort en voelt.
De
portretten zijn persoonlijk, maar brengen psychische ziekte ook
dichtbij. “In de gesprekken die ik met de deelnemers had, dacht ik
weleens: wat als
mijn leven nét wat anders was gelopen? Hadden we dan andersom tegenover
elkaar gezeten?”, aldus Van Veen.
“Ik probeer die vraag ook aan de kijker te stellen.” Via de reis- en
herstelverhalen van de vertellers doorbreekt Maarten de taboes op
psychische ziekte.
“De
meeste mensen praten liever niet over psychische problemen. Maar veel
van ons krijgen er via via toch weleens mee te maken. Met een
voorstelling
over échte verhalen laat ik zien hoe mensen knokken om er weer bovenop
te komen.
Door te focussen op hun veerkracht en doorzettingsvermogen ga je dingen anders bekijken”, aldus Van Veen.
De voorstelling is interessant voor iedereen die daar meer over wil weten. Een programma met impact, inspiratie, hoop en houvast. De uitvoeringen vinden plaats op dinsdag 8 november:
- om 9.30 uur in Zwolle (restaurant Eerdelaan, Eerdelaan 45) en
- om 14.30 uur in Almelo (restaurant Westerdok, Haven Noordzijde 45).
Toegang is gratis en geïnteresseerden kunnen zich aanmelden via https://www.dimencegroep.nl/
Meer informatie en de speellijst zijn te vinden op golvenzohoog.nl
Tulpenbollen en narcissen te koop
Uit de hand gelopen hobby !!!
Ook dit jaar verkopen wij tulpenbollen
aan de deur. Na een zoektocht voor wat
goedkopere bollen kwamen wij bij een
kweker in NH terecht. Aangezien de
aantallen groot zijn verkopen wij ook elk
jaar aan huis deze tulpen.
100 TULPENBOLLEN € 10,-
MIX GEEL ROOD PAARS ORANJE
75 NARCISSEN € 10,-
OUDE TWENTSEWEG 3A WIJTHMEN
‘’DE RIMBOE’’
We hebben een kraampje aan de
weg met enkele zakjes bollen
(cash, pin of Qr code) ook kan je
bestellen en afhalen via
0619911206
groet Lieke & Tomas
vrijdag 23 september 2022
Weiland of vriendje gezocht voor Bambi
Mijn naam is Lily, sinds kort woon ik aan de Herfterlaan 81 samen met mijn ouders Mirjam & Raoul én broertje Jip. Voor mijn Shetlander Bambi van 2 jaar ben ik op zoek naar een weiland om te huren of een plek waar een andere paard wel een vriendje kan gebruiken. Het liefst niet te ver van ons huis. Ik verzorg mijn pony samen met mijn broertje Jip. Weet of heb je iets? Zou je dan willen bellen of mailen met mijn vader? Zijn mailadres is mail!@raoulveldink.nl, telefoon 06-26969222.
Terug in de tijd op Herfterlaan 31 (D-91) bij de familie Pruim
Het is alweer even geleden dat ik mijn veer ter hand nam. Des te leuker om het weer op te pakken met een interview met mensen van hoge leeftijd. Zo vaak tref je dat immers niet meer.
Zij hebben altijd wel iets te vertellen. Deze keer ben ik bij Gerrit en Janna Pruim-Uitslag. Gait, op zijn dialect uitgesproken. Dat praat net zo gemakkelijk. Bij hen aan tafel schuivend, vielen mij direct de speciale apparaten op met een oa een beeldscherm. Gait is 97 jaar oud en Janna 94. Gait ziet niet heel goed meer. Ja ouderdom komt gebreken. Gelukkig kan hij zijn kranten nog “lezen” met de speciale apparatuur.
Ik moet eigenlijk zeggen luisteren, want het apparaat leest hem voor. Gait is in Doornspijk geboren op 15 mei 1925. En Janna op 1 december 1927. De ouders van Gait, Jan en Hilligie Pruim besloten in 1928 om vanuit Wezep naar Herfte te verhuizen. Het was een slechte tijd. Een boerderij kopen zat er niet in, maar de boerderij in Herfte was te huur. De eigenaar was de heer Bartelds uit Zwolle. Een rentenier die het geheel publiekelijk had gekocht, met 27 hectare, om deze met winst weer te verkopen. Toen dat niet lukte besloot hij het om het te gaan verhuren. Wel onder één voorwaarde. Diegene die het ging huren, moest hard willen werken om er wat van te maken. Dat was voor vader Jan Pruim niet tegen dovenmansoren gezegd en hij ging samen met zijn vrouw Hilligie nummer D-91 huren.
Boerderij is gebouwd in 1880. Het kreeg nummer D-91
en de Herfterlaan was nog een zandpad.
Er was een veel werk aan de winkel want het huis was in slechte staat. Het was gebouwd in 1880. De steen die destijds in de voorgevel werd gemetseld zit er nog steeds in. Het was een boerderij met een deel en een grote schuur ernaast. Daartussen zat een gang. Er werd begonnen met 8 koeien. Daarnaast waren er kalveren en varkens.
Bartels zelf woonde aan de Herenweg in Zwolle. Hij kwam elke zaterdag even kijken op de boerderij. Hij zag dat Jan er hard voor werkte. Reden voor hem om hem financieel verder te helpen zodat vader Jan kon gaan investeren in de boerderij. Toen Jan een keer op het land was en Bartelds langskwam, wou men Jan met alle plezier even ophalen van het land. Maar nee dat was niet de bedoeling, iemand die hard aan het werk was, die moest je daarbij niet storen. Bartelds had zijn man gevonden.
Gait komt uit een gezin van 13 kinderen. Acht meisjes en vijf jongens. Harm Jan was de jongste en ging later ook “boeren” op het ouderlijk huis. Gait had nog 4 broers en zussen onder zich.
In een strenge winter, hadden de kinderen die aan de voorkant sliepen in een kamertje, het op een nacht wel heel erg koud. Moeder Hilligie kreeg een idee om het toch enigszins warm te krijgen. Ze zette een stoof met gloeiende turf daarin, middenin de slaapkamer. Een van de zusjes van Gait moest er 's nachts even uit, maar voelde zich helemaal niet lekker. En ook een tweede zusje was echt niet lekker. Je zult begrijpen dat dit achteraf een geluk is geweest. De stoof had alle zuurstof opgebruikt en de kinderen hadden bijna een koolmonoxide- vergiftiging opgelopen. Tja wat wist men toen in die tijd.
Op 10 mei 1940 vielen de duitsers ons land binnen. En vijf dagen later, op de verjaardag van Gait capituleerde Nederland. De broers van Gait waren redelijk veilig omdat ze een vrijstelling hadden omdat ze (in principe voor de voedselvoorziening) op de boerderij moesten werken.
In augustus 1943 kwam de oorlog vreselijk dichtbij. Er werd een dominee uit Zwolle opgepakt door de duitsers. Hij had een briefje op zak waarop adressen stonden waar het verzet onderduikers had ondergebracht. De duitsers kwamen middenin de nacht en zetten de vrachtwagen neer op de kruising van de huidige Herfterlaan en Oude Dalfserweg. Er waren een aantal landwachters (veelal Nederlandse NSB'ers welke bewapend waren met een jachtgeweer. Scheldnaam: "Jan Hagel") bij die hen de weg wezen. De familie Pruim was al enigszins voorbereid dat er razzia zou kunnen komen. Maar ze hadden net een paar dagen een onderduiker, Gerrit Post. Een familielid uit Westenholte die opgeroepen was, om te gaan werken in Duitsland. Hij sliep in een ledikant welke in de "gruppe" (dit was een gemetselde verlaging welke achter de koeien langsliep waar zij de behoefte in lieten vallen. De mest werd hier met de hand uitgehaald en over het land uitgestrooid).
Toen de duitsers binnenvielen op D-91 kon Gerrit vluchten door een luik/deurtje aan de zijkant van de boerderij. Deze kwam op de gang uit, tussen de boerderij en de schuur. Een zus nam snel zijn plek in het ledikant, zodat de duitsers zich niet zouden afvragen waarom dat bed nog warm was. Hij ging er vandoor de velden in, richting de Marshoek. Maar de duitsers hadden hem gezien en er werd gericht op hem geschoten. De onderduiker wist te ontkomen door de weilanden en hield zich verborgen in de rogge. Toen de volgende morgen de broers van Gait gingen melken op het land, kwam de onderduiker, totaal verkleumd uit de rogge stappen. Hij werd thuis weer gauw op temperatuur gebracht. Maar vader Jan werd die nacht, meegenomen en in de vrachtwagen gesmeten. Moeder Hilligie was blijkbaar niet voor een kleintje vervaard want zij ging de confrontatie met een duitser aan. Hij moest er rekening mee houden dat hij zich later voor een grotere macht zou moeten verantwoorden. De duitser antwoordde haar, dat niet zij deze oorlog wilden, maar de nederlanders zelf. Gait herinnert zich dat er meerdere mannen in de vrachtwagen zaten. Later bleek dit Lubbert van de Brink, Mannes ten Klooster, Gerrit van der Riet (Berkum) en Roelof Pierik (werkzaam op de begraafplaats Bergklooster) te zijn geweest. Lubbert van de Brink werd 3 dagen later vrijgelaten. Roelof Pierik heeft ook maanden vastgezeten. Mannes ten Klooster heeft 1 maand vastgezeten in Rotterdam. Ook Beekman (herfterlaan 23) werd destijds opgepakt. Hij was verraden dat hij een onderduiker verborgen hield, het huis werd gedurende een paar dagen bijna “afgebroken” omdat men de onderduiker niet kon vinden. De verrader bleef volhouden dat er iemand moest zitten. Beekman is afgevoerd naar een kamp bij Hamburg en is nooit meer huiswaarts gekeerd…
Ook vader Jan kwam terecht in Rotterdam. Hij was
echter doof en hield zich tijdens de verhoren, nog dover dan doof. De duitsers
waren dit gedrag echter snel zat. Ze kregen er niets uit en zetten hem dan ook
na 3 dagen op straat. Omdat vader Jan helemaal niets bij zich had, belde hij
ergens lukraak aan in Rotterdam, om hulp te vragen. Daar kreeg hij kleding en
geld voor de treinreis terug naar Zwolle. Van het station liep hij terug naar
huis. De opluchting en dankbaarheid was groot toen hij weer thuiskwam.
De duitsers legden alles minutieus vast, ook de arrestaties.
Bron: Stadsarchief Rotterdam
Alle archieven zijn gedigitaliseerd. Zo ook de kaart 3572 van het arrest van vader Jan Pruim te Rotterdam op 2 aug 1943 cel 29.
Ontslag op 5 aug 1943.
Bezittingen bij opname:
Hfl 80,06 P.B (Persoonsbewijs), stropdas en portemonnaie
De familie Pruim probeerde in de oorlog, als het enigszins mogelijk was, zoveel mogelijk voedsel te onttrekken aan de duitse oorlogsindustrie. Bij het dorsen van bv de rogge was er altijd een controleur aanwezig. Maar er werd altijd wel kans gezien om toch de nodige zakken achter te houden. Op de boerderij werd zelf de melk gekarnd om boter te maken. Er was een grote kelder in de boerderij, waar de temperatuur voor de melkzuren helemaal goed was.
Hoe verder de oorlog vorderde hoe minder voedsel er beschikbaar kwam voor de burgers. Er kwamen dan ook regelmatig mensen uit Zwolle oa melk halen, over de zandpaden naar Herfte. Een mooi verhaal was dat hieronder ook mevrouw Kamphuis was. (Latere witgoedzaak in Zwolle). Omdat in die dagen bij de uitvalswegen van de stad Zwolle altijd wel landwachters te vinden waren om de mensen hun gevonden voedselwaren af te nemen, had zij iets bijzonders bedacht. Zij kwam elke week melk halen en verborg deze in.. een paar nepborsten! Nee die melk werd nooit gevonden! Dit gaf altijd de nodige hilariteit op de boerderij, zul je begrijpen.
Bron: Stadsarchief Rotterdam
De kinderen van de familie Pruim gingen naar de school met de Bijbel in Wijthmen. Daarbij liepen zij, samen met andere buurkinderen, over natte zandpaden in de winter. In de zomer waren deze paden, allemaal erg mul. Via de Eierweg ging men naar Wijthmen. Broertje Harm Jan had achterin Herfte, tegen de Marshoek aan, een lege vliegtuigtank gevonden. Deze zogenaamde ‘drop-tanks’ werden gebruikt door jachtvliegtuigen die de bommenwerpers naar oa Berlijn begeleiden. Anders was hun range niet ver genoeg. Harm Jan wist samen met zijn schoolkameraadje Wim ten Klooster wel raad met de tank. Zij maakten in de ongeveer 2 meter lange tank een groot gat. Omdat in die tijd de waterschappen nog niet bestonden, kon Herfte voor een groot deel onder water staan. Dat was toen ook het geval en de jongens hadden een prachtige boot te pakken, waar ze om de beurten een klein tochtje maakten.
Dat de oorlog een zeer angstige tijd is geweest behoeft geen uitleg. Janna legt uit dat twee bekende jongens van haar uit Doornspijk, waren gefusilleerd. En ook Gait kende de gebroeders Tensen uit Berkum goed.
Willem Jan Tensen
(23 mei 1919)
13 oktober 1944 gefusilleerd samen met 5 andere
burgers
Zij waren lid van de verzetsgroep De Groene in Zwolle, Berkum.
Jacob (Jaap) Tensen
(15 juni 1920)
Gait verteld dat zijn zus Jantie, op de herfterlaan, ter hoogte van de familie van Beesten / Bonenpot, een groep landwachters zag staan. Zij werd zo angstig dat ze direct rechtsomkeert maakte naar huis. Dit vonden de landwachters verdacht en zij kwamen achter haar aan. Jantie was helemaal overstuur en de landwachters wilden weten waarom dit zo was. Moeder Pruim gaf een gevat antwoord dat die zorg hun helemaal niets aanging.
Maar de hele familie werd bij elkaar gezocht en opgesloten in de woonkamer. Ze werden ondervraagd en het huis werd volledig doorzocht door de landwachters. Dat was heel spannend want ze hadden een radio, waar men radio Oranje vanuit Engeland beluisterde, wat natuurlijk verboden was. De radio was verborgen in de stelten hooiberg. Dat is een hooiberg met bovenin hooi, en daaronder een wagen, in dit geval. Toen werd er een gat met een deksel in de tuin gevonden. Men dacht even iets gevonden te hebben maar hier lagen alleen wortelen in. De landwachters verlieten onverrichte zake huize Pruim.
In 1952 werd de boerderij gesplitst en nam Gait een gedeelte van de boerderij over. Hij begon met ongeveer 17 koeien. Op het andere deel van de boerderij kwam Harm Jan, die de eerste tijd nog een poosje samen ‘boerde’ met zijn vader. Harm Jan trouwde met Coby Pruim-van Gelder (Rechteren).
Bij de volgende uitgave volgt deel 2.
Marianne ten Klooster