Het Buyten van Wijthmen, dat wordt de naam van de nieuwe wijk, waar anders dan in Wijthmen. Wat heeft het lang geduurd maar nu begint het nieuwbouwproject toch echt concreet te worden. Het eerste kwartaal van 2023 moeten de woningontwerpen definitief zijn. Tijd om eens langs te gaan bij één van de architectenbureaus, 19 Het Atelier. Laat nu de architect Rob Moritz in Herfte wonen. Hij is mede-eigenaar van architectenbureau 19 Het Atelier uit Zwolle. We kennen hem onder andere van het ontwerp van het Ronald McDonaldhuis en de watertoren in Zwolle.
Hij nodigde mij enthousiast uit op zijn kantoor aan de Thorbeckegracht 19. Tien architectenbureaus deden mee om gekozen te worden. Toen zijn bureau gekozen werd, naast de twee andere architectenbureaus; KHV Architecten uit Emmeloord en 4D Architecten uit Enter, was hij dolblij.
Zoals gezegd woont Rob, al jaren, in Herfte en wat is er mooier, als je langs een nieuwbouwwijk in je buurt komt, waar je zelf, als architect, een mooi stempel op hebt kunnen drukken. Hij doet dit samen met Marc Eijkelkamp,oud Wijthmenaar
Samen met Marc dus verantwoordelijk voor het ontwerp van ongeveer 1/3 van de woningen in Het Buyten. Heel bijzonder wat mij betreft. Met Marc die in Wijthmen geboren en getogen is. Hij kent als geen ander alles wat met de identiteit van Wijthmen te maken heeft.
Het Buyten, dat wordt de nieuwe naam en niet zoals eerst de bedoeling was, Het Buyten van Zwolle. Die naam had immers geen enkele associatie met Wijthmen aldus Rob. Het moet immers een verlengde gaan worden van het bestaande dorp.
Rob is ook coördinerend architect binnen dit nieuwbouwproject. In het begin moesten de verschillende architecten wat wennen aan elkaar, maar dat was al snel verdwenen. De onderlinge samenwerking is heel goed en dit komt vooral tot uiting in de ontwerpen.
Recent nog nodigde Rob alle architecten uit om bij Aberson Zwolle (alles voor stenen en dakpannen), de kleuren en soorten van de gevelstenen uit te gaan zoeken. Naast verschillende typen dakpannen. Het werd een wervelende succesvolle ochtend, waarbij er uiteraard “gebakkeleid” werd over alles wat van steen of klei gaat worden.
Bij Aberson
De stedenbouwkundige tekening was er al voor de infrastructuur. Op die tekening lag bijvoorbeeld al een idee voor de appartementen-gebouwen, die eigenlijk qua richting helemaal niet mooi lagen in het geheel. Vervolgens werd er ook nog een weg geschrapt, tegen de bosrand, wat het nog lastiger maakte. Gelukkig kon in goed overleg met de Gemeente het geheel een kwartslag worden gedraaid, zodat de voorkant veel beter, qua richting tot uiting kwam. Rob benadrukt dat hun opdrachtgevers Loostad Vastgoedontwikkeling en Kreatorgroep echt voor kwaliteit gaan. Er moet simpelweg iets moois komen.
Maar hoe kom je nu gezamenlijk tot mooie ontwerpen en nog belangrijker, dat het alsjeblieft geen tweede Stadshagen wordt met enorme rijen dezelfde huizen. En dat alles ook nog in het buitengebied.
Rob geeft aan er vanuit stedenbouwkundig oogpunt een duidelijke visie was; 112 woningen waarvan een zevental rijtjes en verder twee appartementengebouwtjes, twee-onder-een-kap en vrijstaande woningen. Op mijn vraag of dat nog gewijzigd kon worden, vulde Marc aan dat dit alles bij het bestemmingsplan al is vastgelegd.
Als je naar Wijthmen kijkt, dan heeft het geen echte dorpskern. De oude winkels van vroeger, zoals het winkeltje van mevrouw Boeve, de beide bakkers, of de schoenmakerij van Rienties zijn al heel lang verdwenen uit het straatbeeld.
De kubus, school en het sportcentrum, liggen eigenlijk buiten Wijthmen zelf. Rob legt uit dat het heel belangrijk is, dat de nieuwbouw echt het centrum moet gaan worden. En net zo belangrijk dat het een dorps karakter krijgt. Je bent hier niet in de grote stad, maar Buyten.
Wat echt de missie van Rob en Marc is geworden, hoe krijgen we nu in de ontwerpen, de sfeer van een Sallands dorp. Ik vind het een heel bijzonder verhaal, wat er is bedacht.
Want wat zijn nu de kenmerken van een dorp, vroeger in Salland!?
Daar lag een brink in het midden. Er was een school, en naast de school, het huis van de directeur van de school. Een boerderij, een kapschuur, een smederij, een Coöperatie, een molen en winkels. Rob legt uit dat je gemakkelijk een rij met vijf woningen kunt tekenen.
Architecten druk in overleg
(Alle tekeningen welke hier worden gepubliceerd, inclusief de plattegrond, zijn nog in de ontwerp fase! Ze kunnen eventueel nog gewijzigd worden.)
Maar wat als je dat gebouw nu het uiterlijk geeft van bijvoorbeeld de oude boerderij van de familie Diepman. Oftewel een zware kap, en de kleine staldeuren worden de ramen of voordeur. Hier met verschillende afwerkingen, baksteen en de anderen weer met hout.
Ontwerp 19 Het Atelier
Of de woningen voor de ouderen. Hier bevindt zich aan de voorzijde een veranda, zodat zij bij een zomerdag heerlijk onder de overkapping kunnen zitten. De houten pilaren geven natuurlijk een prachtige sfeer. Maar door in deze rij een andere kleur steen te gebruiken en bovendien een puntdak, krijg je nooit het idee dat we hier naar een rij van drie woningen zitten te kijken!
Geen gevel binnen het project is hetzelfde, en dat geldt ook voor de daken.
Inspiratie hiervan is een school met grote ramen, maar het zijn nog steeds twee verdiepingen met appartementen. Maar dat maar niet zo het eerste de beste ontwerp wordt gekozen, kun je hier zien. De bovenste was het eerste ontwerp. En hieronder wat het zeer waarschijnlijk gaat worden. Met een heuse klok op de gevel.
Ontwerp KHV architecten
Ontwerp 19 Het Atelier
En dan de Coöperatie. Voor de jonge garde onder ons, die dit niet zoveel zegt. Nederland kent een grote coöperatieve geschiedenis, vooral in de agrarische sector. Er zijn bijvoorbeeld veel zuivelcoöperaties opgericht. De boeren waren de eigenaar. Daar werd hun melk naar toe gebracht. Zo ontstonden er boterfabriekjes, kaasfabrieken en natuurlijk melkfabrieken.
Alles is gesitueerd rond de Brink (soort dorpsplein maar dan met natuurlijke begroeiing). Zo zal het helaas niet gaan heten, want Zwolle heeft al een Brink.
Ontwerp 19 Het Atelier
Voorgevel Zijgevel
Dit huis / smederij behoeft geen toelichting, behalve dan de inspiratie. De meesten van ons zullen de hoefsmederij aan de Thomas a Kempisstraat kennen. De inspiratie op deze karakteristieke “overkapping” vind je aan de zijkant van het huis. Hoe bijzonder is dit!
De oude hoefsmederij aan de Thomas a Kempisstraat. Aan de voorzijde een travalje, ook wel hoefstal genoemd. De paarden die beslagen moesten worden werden in deze travalje vastgezet, zodat de hoefsmid met een touw het been van het paard op kon tillen en in veel gevallen in een steun kon leggen en ook vast kon zetten.
En wat zeker straks een echte blikvanger wordt is de molenstomp.
Dit worden straks twee woningen. De steen die voor de stomp gebruikt gaat worden, is ook zeker bijzonder en anders dan van de andere woningen. Er wordt overigens ook veel hout gebruikt als bekleding van de woningen. Dat geeft naast de afwijkende kleur ook een warme uitstraling. De dakpannen zullen, zij het in verschillende tinten en uitvoeringen, overal antraciet / zwart zijn. Rob legt uit dat er nergens rode dakpannen meer komen omdat dit niet mooi is wanneer er zonnepanelen op gelegd worden. De rode zonnepanelen die al op de markt zijn, hebben helaas nog te weinig rendement. Maar er zullen ook zinken daken zijn, geeft Marc aan, maar dat is toch wel meer de uitzondering.
Rob en Marc laten de verschillende gevelstenen en dakpannen zien
Het parkeren in de nieuwe wijk zal nergens opvallend aanwezig zijn. Meestal op het binnenterrein of verstopt in het groen. De ontsluiting van de wijk vindt plaats op de Erfgenamenweg door middel van twee wegen. Vooralsnog heeft de gemeente geen plannen om de snelheid van dit stuk weg van 60 km naar 30 km te gaan brengen.
Het historische kerk(e)pad wordt in de wijk helemaal weer in ere hersteld. Het pad werd vroeger door de dorpelingen gebruikt om naar de kerk te lopen. En in nog vroegere tijden, richting de (huidige) spoorlijn (die in de oude tijden er natuurlijk niet was), naar een enorme kuil waar de katholieke missen werden gehouden. Nu legt het aan de ene kant de verbinding met het oude Wijthmen en aan de andere kant richting de Wijthmenerplas.
Marc legt uit dat niet voor niets de ouderenwoningen aan dit ‘pad’ komen te liggen. Het pad komt namelijk straks uit bij de Kubus. Dus dagelijks zullen hier de kinderen en ouders langs komen fietsen. Of de sportievelingen onder ons, welke naar de voetbal, volleybal etc zullen gaan. Zo komt er op een heel bijzondere manier levendigheid in de brouwerij.
Dat dit een bijzondere wijk gaat worden, is wel heel zeker. Wat echt een primeur voor Nederland is, is dat er verschillende architectenbureaus werken aan een en hetzelfde huizenblok! Daardoor krijgt elke rij een hele bijzondere identiteit. Maar ook uitstraling.
Dan weer met een stenen afwerking, gevolgd door een andere kleur hout, ernaast. En dit alles als zijnde een oud dorp in Salland. Maar zo nieuw als maar kan, met zonnepanelen, warmtepompen en dus gasloos.
Het is zeker ook voor Marc heel bijzonder om aan te werken, hij is tenslotte opgegroeid in Wijthmen. Hij heeft veel ervaring opgedaan bij andere bureaus maar ook een aantal jaren gewerkt voor de Welstandscommissie. Samen met Rob brengen ze een stukje identiteit van Wijthmen in het Buyten van Wijthmen. Ook naar de toekomst toe. En daar bedoel ik mee, dat ze nu al rekening hebben gehouden met de ligging van de huizen. Er liggen al plannen voor de toekomst dat het steeds meer aan het huidige Wijthmen zal gaan samengroeien. Maar eerst dit nieuwbouwproject.
de gevelstenen en dakpannen
En wat voor velen mensen die dit lezen en er heel graag willen gaan wonen heel belangrijk is; Wat gaat het kosten!?
Hierover is op dit moment helaas nog niets te zeggen. Behalve dat eraan wordt gewerkt.
Na de plattegronden te hebben gezien, de tekeningen, de inspiratie voor de verschillende typen huizen, de ruime opzet van de wijk en het vele groen ben ik enthousiast geworden. Zoveel differentiatie in de woningen! Ik ben zeker ook besmet met het enthousiasme van Marc en Rob. Hun bevlogenheid moet ongetwijfeld ook invloed hebben gehad op alle andere architecten die hieraan meewerken met als gevolg een fantastische samenwerking.
We gaan het zien!
Volgens de planning begint de verkoop van de woningen in het tweede kwartaal.
Zie ook de website www.hetbuyten.nl
Het was weer een bijzondere en inspirerende ontmoeting.
© Marianne ten Klooster
